Σάββατο 5 Απριλίου 2008

L’ avenir dure longtemps...(*)


Αυτός ήταν ο τίτλος της αυτοβιογραφίας του Λουί Αλτουσέρ, επιφανούς Γάλλου φιλοσόφου, που το 1980 καταδικάστηκε για τον φόνο της συζύγου του και που πέθανε δέκα χρόνια αργότερα, εγκλεισμένος σε ψυχιατρικό άσυλο. Η αυτοβιογραφία, φυσικά, γράφτηκε στη φυλακή, υπό συνθήκες αίσθησης απόλυτου προσωπικού αδιεξόδου.

Το μέλλον κρατά πολύ λοιπόν, ιδιαίτερα όταν το μέλλον είναι ακριβώς αυτό που εκλείπει από τον ορίζοντα της ύπαρξής σου. Τρεις εβδομάδες μετά την μετά συνοπτικών διαδικασιών καθαίρεση του Τάκη Λεμονή από τον πάγκο του Ολυμπιακού, μια παρόμοια προοπτική ανοίγεται μπροστά στους οπαδούς της ομάδας: η εξάφανιση του μέλλοντος ως ελπίδας, προοπτικής, ανοίγματος στο καινούργιο. Η αντικατάσταση του, επομένως, από ένα μέλλον που κρατά αιώνια, δηλαδή, από το μέλλον του κολασμένου, του καταδικασμένου στο να μην έχει ουσιαστικά κανένα μέλλον, μόνο ένα αέναα επαναλαμβανόμενο παρόν.

Τρεις βδομάδες τώρα, ο χρόνος μοιάζει να έχει σταματήσει. Η ομάδα σέρνεται, διασύρεται εντός γηπέδων, τρώει τις σάρκες της εκτός, εξευτελίζεται και ευξετελίζει. Και όμως, ταυτόχρονα, τίποτε απολύτως δεν μοιάζει να συμβαίνει. Η αναμονή του τέλους του πρωταθλήματος είναι περισσότερο αναμονή του τέλους ενός μαρτυρίου, που όμως γνωρίζει εκ των προτέρων ότι είναι μάταια: μετά το τέλος αυτής της σαιζόν ακολουθεί η μεταγραφική περίοδος, και μετά τα φιλικά του καλοκαιριού, και μετά η επόμενη σαιζόν, και όλα αυτά φαίνονται πλέον κάποιου είδους κακόγουστο και σαδιστικό αστείο γιατί είναι φανερό ότι δεν παραπέμπουν σε τίποτε απολύτως εκτός από τον κενό νοήματος χρόνο, τον χρόνο χωρίς γεγονότα.

Και το χειρότερο είναι ότι φέτος ζήσαμε γεγονότα, ότι μάθαμε ή θυμηθήκαμε επιτέλους τι υφή έχει το γεγονός--πως συγκινεί, ενώνει, κινητοποιεί, ξεσηκώνει, ανασκαλεύει μνήμες, χαράζει τον καιρό του μέλλοντος. Και επειδή ακριβώς ζήσαμε αληθινά για το οπαδικό μας σύμπαν γεγονότα, τα ψευδο-γεγονότα του καθημερινού Τύπου, η κατευθυνόμενη ή όχι--έχει σημασία;--ευτέλεια και αερολογία δημοσιογράφων, παραγόντων, "εμπειρογνομώνων" δεν μας αποπροσανατολίζει ως προς το γεγονός που συνέβη τρεις βδομάδες πριν, αυτό που έβαλε βίαιο και ξαφνικό τέλος στην πρόσβαση του συλλόγου μας στο μέλλον.

Και επειδή δεν αποπροσανατολιζόμαστε, περιμένουμε. Σιωπηλά ή θορυβωδώς, δεν έχει σημασία. Τι περιμένουμε; Όχι βέβαια τον ‘τρελό’ πρόεδρο, τη φιέστα, την επόμενη μεταγραφή. Περιμένουμε ξανά ένα γεγονός που θα ξαναδημιουργήσει την προοπτική του μέλλοντος, που θα μας κάνει να κλαίμε και να αγκαλιαζόμαστε και να τραγουδάμε διασπαρμένοι στα μήκη και στα πλάτη της γης σαν να μας έχει αγγίξει προς στιγμήν κάποιο πνεύμα ηλεκτρικό και ζωοφόρο.

Τι μορφή θα χει αυτό το γεγονός; Θα το ξέρουμε όταν και αν έρθει. Το ξέραμε χωρίς να χρειαστούν πολλές κουβέντες για αυτό, όταν ήρθε φέτος το φθινόπωρο. Ως τότε, θα πρέπει να φανταστούμε ίσως ότι υπάρχει μία είδους ενεργητική αναμονή, ότι δεν είναι κάθε αναμονή παραίτηση από τη δράση. Τι σημαίνει στην ουσία ενεργητική αναμονή; Σημαίνει ξεφορτώνομαι την παραμυθία της ψευτο-ελπίδας (βλέπε συντεταγμένη μεταγραφολογία), τον θόρυβο των ψευδο-γεγονότων (βλέπε συντεταγμένες "αποκαλύψεις"), κρατάω το πεδίο ανοιχτό και καθαρό από παρεμβολές. Κρατάω τα μάτια ορθάνοιχτα και τα αυτιά τσιτωμένα. Υπομένω την έκλειψη του μέλλοντος χωρίς απελπισία και χωρίς ελπίδα, σε μια αμιγή και διαρκώς τεταμένη κατάσταση αναμονής.



(*) το κείμενο αυτό είναι σκέψεις του καλού φίλου La Boetie...